Dolarda 1973 Sonrası İlk Kez Yaşanan Büyük Değişim Ne?
New York Times'ın analizine göre, doların bu kez yaşadığı sarsıcı düşüşün ana nedenlerinden biri, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın agresif gümrük vergisi tehditleri ve daha izolasyonist bir dış politika ile dünya düzenini yeniden şekillendirme çabaları. Trump'ın ticaret önerileri, piyasalarda enflasyon endişelerini artırırken, ABD'nin sürekli artan hükümet borçları da dolar üzerindeki baskıyı körüklüyor. Bu durum, ABD'nin küresel finans sistemindeki merkezi rolüne olan güveni de yavaş yavaş aşındırıyor.
Amerikan Yaşamında Doların Değeri
Doların zayıflaması, Amerikalılar için yurt dışına seyahat etmeyi daha pahalı hale getirirken, yabancı yatırımcılar için ABD'ye yatırım yapmanın cazibesini azaltıyor. Hükümetin daha fazla borçlanma arayışında olduğu bir dönemde bu durum, finansal talebi düşürüyor. Öte yandan, zayıf dolar ABD'li ihracatçılara avantaj sağlarken, ithalatı daha maliyetli hale getiriyor. Ancak Trump'ın tarife tehditleri, bu tipik ticari etkilerin bile belirsizlik taşımasına neden oluyor.
Standard Chartered'dan Steve Englander, doların güçlü ya da zayıf olmasının tek başına sorun olmadığını belirterek, "Mesele şu: Bu size dünyanın sizin politikalarınızı nasıl gördüğü hakkında ne söylüyor?" yorumunda bulundu.
İlk Coşku Yerini Endişeye Bıraktı
Başlangıçta Trump'ın yeniden seçilmesiyle birlikte yükselişe geçen dolar, iş dünyası yanlısı bir yönetim beklentisiyle küresel yatırımcıların ilgisini çekmişti. Ancak bu coşku uzun sürmedi. Ocak ayının ortasında zirve yaptıktan sonra dolar endeksi düşüşe geçti. İş dünyası yanlısı yönetim umutları, yerini inatçı enflasyon ve yüksek faiz oranlarının ekonomi üzerindeki olası olumsuz etkilerine dair endişelere bıraktı.
Trump'ın beklenmedik gümrük vergisi açıklamaları ise piyasalarda paniğe yol açtı. Yatırımcılar, gümrük vergilerinin enflasyonist etkisinin faiz oranlarını daha uzun süre yüksek tutabileceğinden ve zaten zayıflık belirtileri gösteren ekonomiyi daha da zorlayabileceğinden endişe etti. Analistler, ABD'nin yatırım ortamına hakim olduğu ve paranın Amerikan varlıklarına aktığı son yıllardan farklı olarak, dolardan ve genel olarak ABD varlıklarından geniş çaplı bir uzaklaşma riskinden bahsediyor.
Tarihi Benzerlik: 1973 Yılı
Doların mevcut düşüşü, 1973 yılındaki tarihi kırılmayla benzerlik gösteriyor. O yıl, ABD, yabancı para birimlerinin dolara bağlanmasını sona erdirmişti; bu karar, Başkan Nixon'ın doları altından ayırma kararından iki yıl sonra gelmişti.
ABD Borsaları Ralli Yaparken Dolar Etkisi
Bu yılki zayıf dolar, ABD hisse senedi piyasalarında görülen rallinin yabancı yatırımcılar için getirisini azalttı. S&P 500 endeksi, Trump yönetiminin gümrük tarifesi planlarının büyük bölümünden geri adım atmasından bu yana %24'lük bir ralli yapmasına rağmen, Euro'ya çevrildiğinde bu kazanç sadece %15'e düşüyor ve zirveden %10 uzakta kalıyor. Bu durum, Amerikalı yatırımcıları ABD dışındaki piyasalara yönlendirebilir.
BlackRock'tan Rick Rieder, "Tam ölçekli dolarsızlaşma, eğer gerçekleşirse, hala çok uzakta. Ancak bu riski önemli ölçüde artırabilecek bir dinamik var: artan devlet borcu" diyerek, doların geleceğine dair endişelerin sürdüğünü belirtti.