Dünya Basını Konuşuyor Çelik Kubbe Planları Hızlanıyor Mu?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 25 Haziran Çarşamba günü Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenen NATO Liderler Zirvesi kapsamında ikili bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmenin içeriği, özellikle ABD basınında geniş yankı buldu.
Bloomberg'in haberine göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye gibi Avrupa Birliği (AB) üyesi olmayan müttefiklerin de Avrupa'nın yeni güvenlik mimarisi sürecine dahil edilmesi çağrısında bulundu. Haberde, Erdoğan'ın Macron'dan Avrupa yapımı füze savunma sistemi olan SAMP/T'nin ortak üretimine yönelik itirazından vazgeçmesini istediği belirtildi.
"SATIŞA YEŞİL IŞIK YANARSA ÇELİK KUBBE PLANLARI HIZLANIR"
Görüşmenin ardından Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada, ikili ilişkilerin ve bölgesel meselelerin ele alındığı ifade edilmişti. Görüşmenin gündeminde, son İsrail-İran savaşı ve 12 günün ardından sağlanan ateşkes de yer aldı.
Haberde kimliklerinin açıklanmaması koşuluyla konuşan Türk yetkililerin ifadelerine yer verildi. Bu kaynaklara göre, Eurosam GIE şirketinin ürettiği SAMP/T hava ve füze savunma sistemi satışına yeşil ışık yakılması, Ankara'nın 2-3 yıl içinde kendi füze savunma kalkanı olan "Çelik Kubbe"yi inşa etme planlarını hızlandırabilir. Fransa Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü ise Bloomberg'in yorum talebine yanıt vermedi.
Fransa'dan Önceki İtirazlar ve İtalya'nın Tutumu
Bloomberg'e konuşan yetkililer, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Lahey'deki zirvede Macron ve diğer liderlerden Türkiye'nin NATO'nun en büyük ikinci ordusu olarak kıtanın güvenliği açısından taşıdığı değeri ve kısıtlamasız savunma-endüstri işbirliğinin caydırıcılığı geliştirmek için kilit öneme sahip olduğunu kabul etmelerini istediğini belirtti.
Haberde ayrıca, Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un 2020 yılında Erdoğan'ın SAMP/T sistemine dair talebine yanıt olarak, Türkiye'nin önce Suriye'deki çatışmadaki amaçlarını aydınlığa kavuşturması gerektiğini söylediği hatırlatıldı. Türkiye'nin Afrika'daki artan diplomatik ve askeri varlığı ile nüfuzunun da Paris ile ilişkilerde sürtüşmeye yol açan bir başka faktör olduğu kaydedildi. Macron'un kıta sahanlığı meselesinde de Yunanistan ve Kıbrıs'ın yanında yer aldığı vurgulandı.
Türkiye'nin Batılı müttefiklerini hava savunma silahlarının ortak üretimine ikna etmeye çalıştığı ve bunun yerli savunma sanayii geliştirme planlarını da güçlendireceği belirtildi. Türk yetkililere göre, Fransa ve İtalya'nın ortak girişimi olan Eurosam ve Türkiye, 2018 yılında füze savunma sistemi geliştirme konusunda bir anlaşma imzalamıştı ve İtalya'nın da satışa herhangi bir itirazı bulunmuyor. İtalya hükümeti sözcüsü de Bloomberg'in yorum talebine yanıt vermedi.
ABD ile F-35 Gündemi ve S-400 Tartışması
Haberde, Türkiye'nin 2017 yılında Rusya'dan S-400 füze savunma sistemini almasının ABD de dahil olmak üzere NATO müttefikleriyle ilişkilerde bozulmaya yol açtığına değinildi. Türkiye'nin, müttefiklerinin savunma ihtiyaçlarını karşılamadığı için Rus sistemini almak durumunda kaldığını belirttiği hatırlatıldı.
Türkiye'nin S-400'leri henüz aktive etmediği ancak sistemden vazgeçmeyi ya da ABD'li bir alternatifi ile değiştirmeyi reddettiği ifade edildi. Habere göre, Türk yetkililer, Erdoğan'ın Salı günü geç saatlerde görüştüğü ABD Başkanı Donald Trump'ı, Türkiye'ye F-35 savaş uçaklarının satışı üzerindeki yasağı kaldırması konusunda S-400'lerin sadece sınırlı şekilde kullanılacağı yönünde güvence vermeyi bekliyordu.