Bugünün Haberi
15 Aralık 2023, 19:34
7
(Güncellendi: 30 Nisan 2025, 11:37)

BBC’nin Etkili 100 Kadın Listesinde Canan Dağdeviren de Var!

BBC, 2023 yılında dünyanın en etkili ve ilham veren 100 kadınını belirlediği bir liste yayınladı. Bu listede yer alan isimler arasında bilim insanı Canan Dağdeviren, "elektronik sütyen" icadıyla bu prestijli listede yer alıyor.
BBC’nin Etkili 100 Kadın Listesinde Canan Dağdeviren de Var!

BBC, bu yılın en ilham veren 100 kadını listesini açıkladı. Eğlence dünyasından teknoloji dünyasına birçok etkileyici ismin yer aldığı bu listede Amal Clooney, Barbie filminin yıldızı America Ferrera, eski ABD First Lady'si Michelle Obama ve yapay zeka (AI) uzmanı Timnit Gebru gibi birçok etkileyici isim bulunuyor. Ülkemizden ise bilim insanı ve mucit Canan Dağdeviren bulunuyor. Dağdeviren, ABD'deki Massachusetts Institute of Technology (MIT) bünyesinde doçent olarak görev yapmakta olup, meme kanserinin ultrasonla erken teşhisi için giyilebilir bir "elektronik sütyen" icat etmişti.

Listede ilk 100’de yer almayı başaran Canan Dağdeviren, “BBC'nin düzenlediği, dünyanın dört bir yanından seçilen 100 ilham verici ve etkili kadın listesinde yer almak ve Cumhuriyet'in 100. yılında Türkiye Cumhuriyeti'ni temsil ederek "Biz de varız!" diyebilmek, benim için büyük bir mutluluk kaynağı.” şeklinde konuştu.

17 Haziran 2025, 18:49
5

Yer Altında Şok Keşif Kayalar Sıvı Gibi Akıyor!

Bilim insanları, gezegenimizin iç yapısına dair ezber bozan bir keşfe imza attı. ETH Zürih Üniversitesi'nden bir ekip, Dünya'nın yüzeyinin 2 bin 700 kilometre altında, mantonun derinliklerinde katı haldeki kayaların çok yavaş ama sürekli bir şekilde aktığını ortaya koydu. Bu şaşırtıcı "kaya akıntısı", gezegenimizin birçok jeolojik sürecinin ardındaki görünmeyen gücü oluşturabileceği düşünülüyor.
Yer Altında Şok Keşif Kayalar Sıvı Gibi Akıyor!

Bu keşif, bilim insanlarının uzun süredir şüphelendiği ancak ilk kez doğrudan gözlemle doğrulanan bir durumu gözler önüne serdi: Derinlerdeki kaya, tıpkı kaynayan bir su tenceresindeki gibi konveksiyon akımlarıyla hareket ediyor. Araştırmanın başyazarı Profesör Motohiko Murakami, "Keşfimiz, Dünya’nın yalnızca yüzeyde değil, iç kısmında da hareket halinde olduğunu gösteriyor" dedi. Bu durum, erimiş magma gibi tamamen sıvı ya da yüzeyde gördüğümüz kırılgan kaya gibi tamamen katı olmayan, kendine özgü bir kaya akışı türünü ifade ediyor.

Jeolojik Süreçlerin Görünmeyen Motoru

Bu teorinin doğrulanmasıyla bilim insanları, artık Dünya’nın derinliklerinde gizli kalan kaya akıntılarını haritalandırmaya başlayabilecek. Bu akıntıların bir gün volkanik patlamaları, depremleri, tektonik levha hareketlerini ve hatta Dünya’nın manyetik alanını tetikleyen "görünmeyen motoru" açıklayabileceği düşünülüyor. Murakami, bu keşfi "bulmacanın eksik kalan parçasını bulduk" olarak yorumladı.

Media content

Mantonun "D Katmanı"nda Alışılmadık Bir Dinamik

Dünya, kabuk, manto ve çekirdek olmak üzere üç ana katmana ayrılıyor. Bu çarpıcı keşif, mantonun "D katmanı" olarak bilinen ve alışılmadık özellikler gösteren bölgesinde yapılan araştırmalarla ortaya çıktı. Depremlerden yayılan sismik dalgalar bu katmana ulaştığında, aniden hızlanıyor; bu da dalgaların farklı bir maddeye girdiğini düşündürüyor.

Yani, D katmanı aslında yüzeyin 2 bin 700 kilometre altında yer alan dev bir yer altı kaya akıntısı. Bu akıntı çok yavaş—yılda yalnızca birkaç santimetre hızla—hareket etse de, milyarlarca yıllık zaman diliminde devasa bir yer değiştirme yaratıyor. Uzmanlar, mantonun her ne kadar katı bir yapıya sahip olsa da, uzun zaman ölçeklerinde sıvı gibi akabildiğini belirtiyor. Yılda sadece birkaç santimetrelik bir hareketin bile dört milyar yıllık bir süreçte devasa bir yer değiştirme anlamına gelmesi, Dünya'nın derinliklerindeki gizli dinamikleri anlamada önemli bir kilometre taşı olarak görülüyor.

İlginizi Çekebilecek Haberlerimiz

Aşağıya kaydırmaya devam edin...