Şimdiye kadar bilim dünyasında tabu olarak kabul edilen, insan DNA'sını sıfırdan oluşturma fikri, "tasarım bebekler" ya da gelecek nesillerde öngörülemeyen değişikliklere yol açabileceği endişeleriyle hep uzak durulan bir alandı. Ancak Wellcome Trust, projenin hastalara fayda sağlama potansiyelinin risklerinden daha ağır bastığına inanıyor.

"Hastalığa Dirençli Hücreler Üretmek İstiyoruz"

Projenin önemli isimlerinden, Cambridge'deki MRC Moleküler Biyoloji Laboratuvarı'ndan Dr. Julian Sale, BBC News'e yaptığı açıklamada bu araştırmanın biyolojide bir sonraki büyük sıçrama olduğunu belirtti. Sale, hedeflerini şöyle açıkladı: "Sınır gökyüzü. İnsanların daha az hastalıkla yaşlanmalarına yol açacak tedavilere bakıyoruz. Bu yaklaşımı, örneğin karaciğer ve kalp, hatta bağışıklık sistemi gibi hasarlı organları yeniden doldurmak için kullanabileceğimiz hastalığa dirençli hücreler üretmek için kullanmak istiyoruz."

Potansiyel Tehlikeler: Biyolojik Silahlar ve Etik Tartışmalar

Ancak projenin sunduğu umutların yanı sıra ciddi endişeler de mevcut. Araştırmanın, geliştirilmiş veya değiştirilmiş insanlar yaratmak isteyen kötü niyetli araştırmacıların önünü açmasından korkuluyor. Proje, şimdilik test tüpleri ve kaplarla sınırlı olacak ve "sentetik yaşam yaratma girişimi olmayacak." Ancak bu teknoloji, araştırmacılara insan yaşam sistemleri üzerinde benzeri görülmemiş bir kontrol sağlayacak.

Edinburgh Üniversitesi'nde yapay insan kromozomları yaratma yöntemini tasarlayan saygın genetik bilimci Prof. Bill Earnshaw, tıbbi faydalar hedeflense de, kötü niyetli bilim insanlarının teknolojiyi kötüye kullanmasını engelleyecek hiçbir şey olmadığını vurguluyor. Earnshaw, bu teknolojinin örneğin biyolojik silahlar, geliştirilmiş insanlar veya hatta insan DNA'sına sahip yaratıklar yaratma girişimlerine yol açabileceği konusunda uyarıyor.

İnsan Genomu Projesi'nden Sentetik İnsan Genomu Projesi'ne

Bu projenin ayrıntıları, insan DNA'sındaki moleküllerin haritasını çıkaran İnsan Genomu Projesi'nin tamamlanmasının 25. yıldönümünde kamuoyuna duyuruldu. İnsan Genomu Projesi, bilim insanlarının tüm insan genlerini bir barkod gibi okumasını sağlamıştı. Sentetik İnsan Genomu Projesi olarak adlandırılan yeni çalışma ise, bunu dev bir adım öteye taşıyor. Proje, araştırmacıların sadece bir DNA molekülünü okumasına değil, aynı zamanda onun parçalarını, belki bir gün tamamını, sıfırdan molekül molekül yaratmasına olanak tanıyacak.

Bu bilimsel atılımın insanlık için ne gibi sonuçlar doğuracağı, tıp alanında devrim mi yaratacağı yoksa etik sınırları mı zorlayacağı, önümüzdeki yıllarda daha da netleşecek.