Türkiye'de ilk kez 2002 yılında İç Anadolu Bölgesi'nde görülen ve 2003'te kesin tanısı konulan KKKA vakaları, Sağlık Bakanlığı tarafından "KKKA Vaka Bildirim Çizelgesi" ve "KKKA Bilgi Sistemi" ile aktif olarak izleniyor. Hastalığın tanısı referans laboratuvarlarında konulurken, tedavi ve hasta sevki için 19 bölgede merkezler görev yapıyor. Bakanlığın bu yıl yürürlüğe giren "KKKA Vaka Yönetim Rehberi" ise hastalığın kontrolünde yeni bir dönem başlattı.

Nasıl Bulaşır? İnsan ve Hayvan Temasları Risk Taşıyor

KKKA, sadece kene tutunması veya keneyle temasla değil, aynı zamanda virüs taşıyan (viremik) hayvanların kan, doku ve vücut sıvılarıyla korunmasız temas sonucunda veya hasta kişilerin kan ve vücut sıvılarıyla doğrudan temas sonucunda da bulaşabiliyor. Özellikle kurban bayramlarında, kurban kesiminden önce başlayarak kişisel korunma önlemlerine ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi büyük önem taşıyor.

Hayvanlarda hastalık belirtisi göstermeden seyredebildiği için, hastalığın sık görüldüğü bölgelerde hayvanların kan, idrar gibi vücut sıvılarına ve dokularına çıplak el ile temas edilmemesi, eldiven kullanımı gibi gerekli koruyucu önlemlerin alınması gerektiği vurgulandı.

Belirtiler Görülürse Acil Başvuru Şart!

Sağlık Bakanlığı, kene tutunan veya kene ile temas eden kişilerin kendilerini en az 10 gün boyunca, hasta insan veya viremik dönemdeki hayvanların kan, vücut sıvıları ile doğrudan temas eden kişilerin ise 2 hafta süreyle kendilerini takip etmeleri konusunda uyardı.

Bu takip sürecinde halsizlik, iştahsızlık, ateş, kas ve baş ağrısı, bulantı, kusma veya ishal gibi belirtilerin görülmesi halinde, vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması hayati önem taşıyor.

Riskli Alanlarda Korunma Yöntemleri

Tarla, bağ, bahçe ve piknik alanları gibi kene yönünden riskli alanlara giderken alınması gereken önlemler de Bakanlık tarafından tekrar hatırlatıldı:

• Kenelerin vücuda girmesini engellemek amacıyla mümkün olduğu kadar vücudu örten giysiler giyilmeli.
• Pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı.
• Kenelerin elbise üzerinde rahat görülebilmesi için açık renkli kıyafetler tercih edilmeli.

Kene Temasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Vücuda kene tutunması durumunda hiç vakit kaybetmeden, uygun bir malzeme (cımbız, eldiven, bez ve naylon poşet gibi) ile kenenin çıkarılıp en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiği belirtildi. Vücuda tutunan veya hayvanların üzerinde bulunan kenelerin kesinlikle çıplak el ile öldürülmemesi ve patlatılmaması gerektiği vurgulandı.

Hastalığa yakalanan kişilerin kan ve vücut sıvıları ile hastalık bulaşabildiğinden, hasta ile temas eden kişilerin gerekli korunma önlemlerini (eldiven, önlük, maske vb.) almaları hayati önem taşıyor.

Sağlık Bakanlığı, belirlenen stratejiler doğrultusunda her yıl sağlık personeline ve topluma yönelik eğitim çalışmaları yürütüyor. Son 3 yılda vaka görülen veya yeni vaka bildirilen yerleşim birimlerinde yüz yüze eğitimler düzenleniyor ve her yıl yaklaşık 2 milyon kişiye KKKA konusunda bilgilendirme yapılıyor.