Yeni doğan bebeklerin büyük bir çoğunluğunun gözleri doğumda mavi veya gri tonlarında görünür. Bunun temel sebebi, gözün renkli kısmı olan iriste henüz tam olarak melanin pigmentinin gelişmemiş olmasıdır.

Melanin Nedir ve Göz Rengini Nasıl Etkiler?

Melanin, cildimize, saçımıza ve gözlerimize rengini veren doğal bir pigmenttir. Göz rengi, iriste bulunan melanin miktarına ve bu melanin pigmentinin türüne (eumelanin koyu kahverengi/siyah, pheomelanin sarı/kırmızı) bağlıdır.

Doğumda Neden Mavi Görünür?

Anne karnındaki gelişim sürecinde bebeklerin irislerinde henüz çok az miktarda melanin bulunur. Mavi ışık, diğer renk tonlarına göre daha kısa dalga boyuna sahip olduğu için iris tabakasından kolayca saçılır. Bu ışık saçılması olayı, tıpkı gökyüzünün neden mavi görünmesine benzer şekilde, bebeklerin gözlerinin mavi algılanmasına neden olur. Yani aslında gözde mavi pigment bulunmaz, ışığın yansıması sonucu mavi görünür.

Göz Rengi Neden Zamanla Koyulaşır?

Doğumdan sonra bebekler ışığa maruz kalmaya başlar. Bu maruziyet, iris hücrelerini melanin üretmeye teşvik eder. Genetik faktörler burada devreye girer. Bebeğin genetik yapısı, ne kadar ve hangi türde melanin üretileceğini belirler.

• Kahverengi Gözler: Eğer bebek ebeveynlerinden kahverengi göz genlerini miras aldıysa, iris hücreleri daha fazla eumelanin (koyu kahverengi/siyah melanin) üretmeye başlar. Bu durum, göz renginin zamanla kahverengiye dönmesine yol açar. Kahverengi göz, en baskın göz rengidir.
• Yeşil ve Ela Gözler: Yeşil ve ela gözlü bebeklerde ise daha az miktarda melanin üretilir ve bu melanin genellikle eumelanin ve pheomelanin karışımıdır. Işığın yansımasıyla birlikte bu pigmentler yeşil veya ela tonlarının ortaya çıkmasına neden olur. Bu renkler, kahverengi kadar baskın değildir.
• Mavi Gözler: Eğer bebek ebeveynlerinden sadece mavi göz genlerini miras aldıysa, iris hücreleri daha az melanin üretmeye devam edebilir. Bu durumda göz rengi mavi kalabilir veya çok hafif bir koyulaşma gösterebilir. Mavi göz, en çekinik göz rengidir.

Ne Zaman Tamamen Değişir?

Bebeklerin göz rengi genellikle ilk birkaç ay içinde belirgin bir şekilde değişmeye başlar. Ancak bu süreç, bazı bebeklerde 6 ila 12 aya kadar, hatta nadiren birkaç yıla kadar devam edebilir. Genellikle bebeğin ilk doğum gününe kadar göz rengi büyük ölçüde oturmuş olur. Ancak küçük ton farklılıkları ilerleyen yaşlarda da görülebilir.

Yeni doğan bebeklerin gözlerinin mavi görünmesinin nedeni, irislerinde henüz yeterli melanin pigmentinin bulunmaması ve ışığın yansımasıdır. Zamanla genetik faktörlerin etkisiyle melanin üretimi arttıkça göz rengi koyulaşır ve bebeğin kalıcı göz rengi ortaya çıkar. Bu büyüleyici değişim, genetik mirasımızın ve çevresel faktörlerin göz rengimiz üzerindeki etkileyici oyununu gözler önüne serer.