Payload Logo
8 Mayıs 2025, 15:52
4
(Güncellendi: 8 Mayıs 2025, 15:52)

Cilt Kanseri Farkındalığı: Nelere Dikkat Etmeli?

Giderek artan ultraviyole maruziyeti ve yanlış bronzlaşma alışkanlıkları, cilt kanseri vakalarında ciddi yükselişe neden oluyor. Uzmanlar, güneşten koruyucu önlemler ve aylık kendini muayene alışkanlığıyla erken teşhisin önemine dikkat çekiyor.
Cilt Kanseri Farkındalığı: Nelere Dikkat Etmeli?

Cilt kanseri, dünya genelinde en sık görülen kanser türlerinden biri olup, her üç kanser tanısından biri cilt kanseridir. Melanom dışı cilt kanserleri (basal hücreli ve skuamöz hücreli) yılda 2–3 milyon vakaya, melanom vakaları ise yaklaşık 132.000’e ulaşmaktadır. Türkiye’de ve dünyada giderek artan ultraviyole (UV) maruziyeti, özellikle güneşlenme alışkanlıkları ve yapay bronzlaşma cihazları, risk faktörleri arasında öne çıkar. Erken teşhis; yaşam kurtarıcı olup, melanom tanısında beş yıllık sağkalım oranı %99’a kadar çıkabilmektedir. Bu haberimizde; cilt kanserinden korunma, erken tanı yöntemleri ve dikkat edilmesi gereken uyarı işaretleri detaylıca ele alınacaktır.

Cilt Kanseri Nedir?

Cilt kanseri; deri hücrelerinin kontrolsüz çoğalması sonucu oluşan bir grup tümörü ifade eder.

  • Basal hücreli karsinom (BCC): En sık görülen, genellikle yavaş seyreden ve nadiren metastaz yapan türdür.
  • Skuamöz hücreli karsinom (SCC): Güneşe maruz kalan bölgelerde ortaya çıkar, tedavi edilmezse yayılabilir.
  • Melanom: Daha nadir ancak en agresif türdür; derin doku ve uzak organlara hızla yayılabilir.

Risk Faktörleri

  1. UV ışınları: Güneşin UVA ve UVB ışınları DNA hasarına neden olarak kanser riskini artırır.
  2. Açık ten ve çil: Açık tenli ve çok sayıda çilli kişilerde melanoma riski yüksektir.
  3. Aile öyküsü: Birinci derece akrabada cilt kanseri öyküsü bulunması riski artırır.
  4. Yapay bronzlaşma: UV kaynaklı solaryum kullanımı, melanom ve non-melanom riskini kat kat yükseltir.
  5. Bağışıklık sistemi zayıflığı: Organ nakli alıcıları ve kronik bağışıklık baskılayıcı kullananlarda SCC riski artar.

Belirtiler ve Erken Tanı

ABCDE kuralı

Melanom şüphesi olan lezyonları tanımak için ABCDE kuralı rehberlik eder:

  • Asymmetry (Asimetri)
  • Border (Sınır düzensizliği)
  • Color (Renk farklılığı)
  • Diameter (Çap > 6 mm)
  • Evolving (Evrim: büyüme/değişim).

Kendini muayene adımları

  1. İyi aydınlatılmış bir oda, tam boy ayna ve el aynası hazırlayın.
  2. Duş veya banyo sonrası, derinizdeki yeni lezyonları veya mevcut lekelerdeki değişiklikleri inceleyin.
  3. Zor görünen bölgeler (sırt, saçlı deri) için yakınınızda birinden yardım alın.
  4. Her ay düzenli olarak kendinizi kontrol edin; şüpheli değişiklikleri dermatologunuza bildirin.

Korunma yöntemleri

  • Gölgede kalın: Güneşin en güçlü olduğu 10:00–16:00 arasında gölge bulun.
  • Günlük güneş kremi: En az SPF 30, geniş spektrumlu, suya dayanıklı formül kullanın; her 2 saatte bir ve yüzme sonrası tekrarlayın.
  • Koruyucu giysi: Geniş kenarlı şapka, UV filtreli gözlük ve kapalı giysiler tercih edin.
  • Solaryumdan kaçının: Yapay bronzlaşma cihazları melanom riskini belirgin şekilde artırır.
  • Çocukları koruyun: Topikal koruyucu ve gölge uygulamalarını erken yaşta alışkanlık haline getirin.

Erken Teşhisin Önemi

Erken evrede tespit edilen melanomda beş yıllık sağkalım oranı %99’a yaklaşırken, geç evre melanomda bu oran hızla düşer. Non-melanom cilt kanserleri de erken müdahale ile genellikle cerrahi olarak tamamen çıkarılabilir. Düzenli kontroller ve riskli bireylerde yıllık dermatolojik tarama hayat kurtarıcıdır.

9 Mayıs 2025, 00:00
3
(Güncellendi: 8 Mayıs 2025, 16:12)

Antioksidan Zengini Besinlerle Genç Kalın

Serbest radikallerin etkilerini azaltarak yaşlanma sürecini yavaşlatmak ve hastalıklara karşı direncinizi artırmak için antioksidan açısından zengin besinleri beslenmenize dahil edin.
Antioksidan Zengini Besinlerle Genç Kalın

Vücudumuzun yaşlanma sürecini yavaşlatmak ve hastalıklara karşı direncimizi artırmak için antioksidanlar kritik bir rol oynar. Serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresin etkilerini azaltan bu bileşikler, hücrelerimizi koruyarak genel sağlığımızı destekler.

Antioksidan Nedir?

Antioksidanlar, vücutta serbest radikallerin neden olduğu zararı önleyen veya azaltan bileşiklerdir. Serbest radikaller, çevresel faktörler, stres, sigara ve kötü beslenme gibi etmenlerle artar ve hücrelere zarar vererek yaşlanma sürecini hızlandırabilir. Antioksidanlar, bu zararı nötralize ederek hücre sağlığını korur ve bağışıklık sistemini güçlendirir.

Antioksidan Zengini Besinler

Bitter Çikolata

%70 ve üzeri kakao içeren bitter çikolata, flavonoidler bakımından oldukça zengindir. 100 gramında yaklaşık 15 mmol antioksidan bulunur. Düzenli ve ölçülü tüketildiğinde kalp sağlığını destekler ve iltihaplanmayı azaltır.

Ceviz

Omega-3 yağ asitleri ve polifenoller içeren ceviz, 100 gramında yaklaşık 10,6 mmol antioksidan barındırır. Beyin fonksiyonlarını destekler ve kalp hastalıkları riskini azaltır.

Yaban Mersini

Yüksek antosiyanin içeriğiyle bilinen yaban mersini, hafızayı güçlendirir ve yaşlanma karşıtı etki gösterir. Günlük tüketimi, genel sağlığı iyileştirmeye yardımcı olur.

Yeşil Çay

Kateşin adı verilen güçlü antioksidanlar içeren yeşil çay, kanser riskini azaltabilir ve metabolizmayı hızlandırabilir. Günde 2-3 fincan tüketimi önerilir.

Nar

Punikalagin ve C vitamini açısından zengin olan nar, bağışıklık sistemini güçlendirir ve kalp sağlığını destekler. Taze nar suyu veya taneleri günlük diyetinize dahil edilebilir.

Domates

Likopen içeriğiyle bilinen domates, pişirildiğinde antioksidan etkisi artar. Kalp sağlığını korur ve bazı kanser türlerine karşı koruyucu etki gösterir.

Brokoli

Sülfür bileşenleri ve C vitamini içeren brokoli, detoks etkisi sağlar ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Haftada 2-3 kez tüketilmesi önerilir.

Kivi

Yüksek C vitamini içeriğiyle bilinen kivi, cilt sağlığını iyileştirir ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Günlük bir adet kivi tüketimi yeterlidir.

Sarımsak

Allicin bileşiği içeren sarımsak, antioksidan etkisiyle bilinir ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Taze olarak tüketilmesi önerilir.

Zeytinyağı

Polifenoller ve oleik asit içeren zeytinyağı, kalp sağlığını destekler ve iltihaplanmayı azaltır. Soğuk sıkım ve sızma zeytinyağları tercih edilmelidir.

Antioksidanları Günlük Diyetinize Nasıl Dahil Edersiniz?

  • Kahvaltı: Yulaf ezmesi üzerine yaban mersini ve ceviz ekleyin.
  • Ara öğün: Bir dilim bitter çikolata ve yeşil çay.
  • Öğle yemeği: Zeytinyağlı brokoli salatası ve nar eklenmiş yoğurt.
  • Akşam yemeği: Domatesli ve sarımsaklı sebze yemeği.
  • Ara öğün: Bir adet kivi ve ceviz.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Antioksidan takviyeleri kullanmadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışın.
  • Aşırı antioksidan tüketimi, bazı durumlarda serbest radikallerin etkisini artırabilir.
  • Dengeli ve çeşitli bir beslenme programı uygulayın.

Antioksidan açısından zengin besinler, yaşlanma sürecini yavaşlatmak ve hastalıklara karşı koruma sağlamak için önemlidir. Dengeli ve çeşitli bir diyeti benimseyerek, bu besinleri günlük hayatınıza dahil edebilirsiniz. Unutmayın, sağlıklı bir yaşam tarzı sadece beslenme ile değil, aynı zamanda düzenli egzersiz, yeterli uyku ve stres yönetimi ile de desteklenmelidir.

İlginizi Çekebilecek Haberlerimiz

Aşağıya kaydırmaya devam edin...