Bugünün Haberi
27 Haziran 2025, 10:35
3

Kara Mantar Hastalığı Nedir, Belirtileri Nelerdir? Hindistan'da Yayılan Mukormikoz Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Hindistan'da başlayan ve hızla diğer ülkelere yayılan "kara mantar" salgını, küresel bir endişe kaynağı haline geldi. İlk olarak Hindistan'da ortaya çıkan ve Mısır, Irak, Meksika gibi ülkelerde de görülen bu nadir ancak ölümcül enfeksiyon, binlerce hastanın enfeksiyonun beyne sıçramasını önlemek amacıyla gözlerinin çıkarılmasına neden oldu. Peki, tıp literatüründe mukormikoz olarak bilinen kara mantar hastalığı nedir, belirtileri nelerdir ve nasıl bulaşır?
Kara Mantar Hastalığı Nedir, Belirtileri Nelerdir? Hindistan'da Yayılan Mukormikoz Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Mukormikoz, halk arasında "kara mantar" olarak bilinen, oldukça nadir görülen ancak hayati risk taşıyan bir mantar enfeksiyonudur. Bu enfeksiyon, doğada yaygın olarak bulunan mukormiset adı verilen küf mantarlarından kaynaklanır. Özellikle toprakta, bitkilerde, gübrede ve çürüyen meyve ve sebzelerde sıkça rastlanan bu küfler, sağlıklı bireyler için genellikle bir tehdit oluşturmazken, bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde ciddi enfeksiyonlara yol açabilir.

Kara mantar enfeksiyonu genellikle beyni, sinüsleri ve akciğerleri etkiler. Diyabet hastaları, kanser tedavisi görenler, HIV/AIDS'li kişiler veya diğer bağışıklık sistemi baskılanmış bireyler bu hastalığa karşı daha savunmasızdır.


Kara Mantarın Nedeni Steroid Kullanımı mı?

Uzmanlar, Hindistan'daki salgının şiddetli Covid-19 tedavisinde yaygın olarak kullanılan steroid ilaçlarından kaynaklandığına inanıyor. Steroidler, vücudun iltihaplanma tepkisini azaltarak bağışıklık sistemini baskılar ve kan şekerini yükseltir. Bu durum, mantarın vücutta kontrolsüzce yayılması için uygun bir ortam oluşturabilir.


Media content

Kara Mantar (Mukormikoz) Belirtileri Nelerdir?


Mukormikoz belirtileri, enfeksiyonun etkilediği vücut bölgesine göre değişiklik gösterebilir ancak bazı yaygın işaretler şunlardır:

  • Yüzde şişlik ve siyah lezyonlar: Özellikle burun ve göz çevresinde belirgin olabilir.
  • Göz kararması veya renk değişikliği: Göz küresinde veya çevresinde renk değişimi görülebilir.
  • Bulanık veya çift görme: Görme bozuklukları ortaya çıkabilir.
  • Göğüs ağrısı: Akciğerlerin etkilenmesi durumunda hissedilebilir.
  • Ateş, baş ağrısı, öksürük ve nefes darlığı da görülebilen diğer belirtiler arasındadır.

Kara Mantar (Mukormikoz) Tedavisi Nedir?

Kara mantar enfeksiyonu hızla yayılan ve ölümcül olabilen bir hastalıktır, bu nedenle erken teşhis ve tedavi hayati öneme sahiptir. Şüphe durumunda derhal hastaneye başvurmak ve kontrol altına alınmak gereklidir. Tanı konulduktan sonra tedaviye vakit kaybetmeden başlanmalıdır.

Tedavide öncelikle altta yatan hastalığın (örneğin diyabetin) kontrol altına alınması kritik öneme sahiptir. Enfeksiyonun yayılımını durdurmak ve mantarı vücuttan temizlemek için cerrahi operasyon sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Cerrahi ile enfekte dokuların çıkarılması, hastalıktan kurtulma ihtimalini artırır. Ayrıca, mantar enfeksiyonlarına karşı etkili olan özel antifungal ilaçlar da tedavinin önemli bir parçasıdır.


Kara Mantar Hastalığı Nasıl Bulaşır?

Kara mantar enfeksiyonu insan insana bulaşmaz. Hastalık, havadaki veya çevredeki mantar sporları ile insan vücuduna girer. Bu sporlar solunum yoluyla alınabilir veya açık yaralardan vücuda girebilir. Uzmanlar, insan vücudunda birçok bakteri ve mantar bulunduğunu ancak sağlıklı bir bağışıklık sisteminin bunları kontrol altında tuttuğunu belirtiyor. Bu nedenle, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerin hijyen kurallarına dikkat etmesi ve riskli ortamlardan kaçınması büyük önem taşımaktadır.

26 Haziran 2025, 17:33
7

Amok Hastalığı: Gizemli Sendrom ve Tedavi Yaklaşımları

Amok, genellikle Güneydoğu Asya kültürlerinde tanımlanan, ani ve kontrol edilemeyen şiddet patlamalarıyla karakterize nadir bir psikolojik sendromdur. Batı tıbbında tam olarak tanınmış bir hastalık olmaktan ziyade, belirli bir kültürel bağlamda ortaya çıkan bir sendrom olarak kabul edilir. Genellikle erkeklerde görülen bu durum, bireyin aniden çevresine karşı yıkıcı veya öldürücü davranışlar sergilemesiyle kendini gösterir ve ardından yorgunluk ve sendromik olaya ilişkin hafıza kaybı takip edebilir.
Amok Hastalığı: Gizemli Sendrom ve Tedavi Yaklaşımları

"Amok koşmak" deyimiyle de bilinen bu sendrom, kişinin derin bir depresyon, stres veya travma sonrasında yaşadığı yoğun bir psikotik epizot olarak tanımlanır. Bu durum, genellikle sosyal veya kişisel onurun zedelenmesi gibi bir tetikleyici olayla ilişkilidir. Birey, bu yoğun duygusal yükün altından kalkamayarak ani bir delilik haline girer ve etrafındaki kişilere saldırmaya başlar. Saldırganlık nöbeti genellikle kısa sürer ve sonrasında kişi bitkin düşer, hatta olayı hatırlamayabilir.

Amok, modern psikiyatrik sınıflandırmalarda spesifik bir tanı olarak yer almamakla birlikte, "kültüre bağlı sendromlar" kategorisinde incelenir. Bu da, sendromun ortaya çıkışında kültürel, sosyal ve psikolojik faktörlerin karmaşık bir etkileşim içinde olduğunu gösterir.


Tedavi Süreci Nasıldır?


Amok sendromunun tedavisi, olayın akut döneminden sonra başlar ve genellikle çok yönlü bir yaklaşım gerektirir. Tedavide amaç, hem akut dönemin etkilerini yönetmek hem de altta yatan psikolojik sorunları ele almaktır.

  • Akut Dönem Yönetimi: Amok atağı geçiren kişi, öncelikle kendisi ve çevresi için bir tehlike oluşturmaması adına genellikle sakinleştirici ilaçlarla kontrol altına alınır. Hastaneye yatış ve yakın gözlem bu dönemde kritik öneme sahiptir.
  • Psikofarmakolojik Tedavi: Sendromun altında yatan depresyon, anksiyete veya psikotik semptomları hedef alan antipsikotik, antidepresan veya anksiyolitik ilaçlar kullanılabilir. İlaç tedavisi, semptomların kontrol altına alınmasında ve tekrarlayan atakların önlenmesinde önemli bir rol oynar.
  • Psikoterapi: Bireyin yaşadığı travmatik olayları, stres faktörlerini ve duygusal zorlukları ele almak için bireysel terapi, grup terapisi veya aile terapisi uygulanabilir. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve psikodinamik terapi gibi yaklaşımlar, hastanın iç dünyasını anlamasına ve başa çıkma mekanizmaları geliştirmesine yardımcı olabilir.
  • Sosyal Destek ve Rehabilitasyon: Hastanın topluma yeniden entegrasyonu ve sosyal destek sistemlerinin güçlendirilmesi, uzun vadeli iyileşme için önemlidir. Aile desteği ve topluluk içinde kabul görme, bireyin kendini yalnız hissetmesini engelleyerek iyileşme sürecine katkıda bulunur.

Amok hastalığı, nadir görülse de, kültürel hassasiyet ve kapsamlı bir psikiyatrik yaklaşım gerektiren karmaşık bir sendromdur. Uzman yardımı ve doğru tedavi planlamasıyla bireylerin sağlıklı bir yaşama dönmeleri mümkün olabilir.


Media content

İlginizi Çekebilecek Haberlerimiz

Aşağıya kaydırmaya devam edin...